Инвесторлардың мәселелері Павлодар облысының кәсіпкерлер палатасында инвестициялық жобаларды сүйемелдеу жөніндегі фронт-офистің жұмыс отырысында қаралды. Солардың бірі Екібастұзда техникалық кремний шығаратын зауыт салып жатқан "Ansa Silicon" ЖШС болып шықты. Ұзақ уақыт бойы компания су құбырын салып, электрмен жабдықтауға қосыла алмайды. Кездесуге "Атамекен" ӨКП директоры Ерқанат Әбенов қатысты.

"Ansa Silicon" ЖШС - Екібастұзда техникалық кремний өндіретін зауыт. Инвестор фронт-офиске ұзақ уақыт бойы шешілмеген мәселесімен жүгінді. Электрмен жабдықтау объектісіндегі электр қондырғысының қосылмауына байланысты ГРЭС-1 тарапынан барлық жұмыс түрлері тоқтатылды. Нәтижесінде жобаны іске асыру кейінге қалдырылуда", - деді Павлодар облысы прокурорының орынбасары Бауыржан Ертаев.

Бауыржан Ертаевтың айтуынша, инвестор компания жергілікті атқарушы органдарға да, "Kazakh invest" ҰК АҚ-ға да белгілі кедергілерге тап болды. Бұл ретте кәсіпкерге жәрдем көрсету және бар берешекті жою үшін қандай да бір шаралар қолданылмайды. Сондықтан облыс прокуратурасы 22 қаңтарда әкімдікке және "Kazakh invest"-ке ұсыныс енгізді.

Екібастұз прокурорының міндетін атқарушы Асхат Кокумбаев атап өткендей, қадағалау органы компанияның ОРУ-500 ашық тарату құрылғысын ГРЭС-1-ге қоса алмайтынын анықтады.

"ГРЭС-1 белгілейтін барлық мерзімдер оларға сәйкес келмейді және бұл жобаны іске асыруды тежейді. Олар электр қуаты болмағандықтан оларға келетін жабдықты тексере алмайды. Жабдық жұмыс істемейді және олар айыппұл санкцияларын төлеуге мәжбүр. Сонымен қатар, олардың ОРУ-ны ГРЭС–1-ге қосудың негізгі шарттарының бірі-Қытайда орналасқан жобалаушының шарты. Шетелдік компания инвестор ГРЭС-1-ге қосылғаннан кейін зауытты жобалауға шарт жасасады", - деп атап өтті Екібастұз қаласы прокурорының м. а.

Кәсіпкерлік және индустриялық-инновациялық даму басқармасы басшысының орынбасары Сағыныш Нұркімбаев "Ansa Silicon" ЖШС 2016 жылдан бастап техникалық кремний өндіру жобасын іске асырып келе жатқанын атап өтті. Содан кейін инвестор осы жобаны Индустрияландыру картасына енгізу үшін құжаттар пакетін енгізді. Кейін олар жалпыұлттық пулға және Екібастұздың кешенді даму жоспарына енгізілді.

"Іске қосу мерзімі бірнеше рет кейінге қалдырылды, біз оларды мақұлдадық. Қазір инвестордың мәселесі шешілуде. Олар ОРУдың төртінші шинасынан қосуды сұрайды (үшінші шинадан олар бұл жабдықты тексеріп үлгерді), бірақ біз қазір оларға техникалық мүмкіндік бере алмаймыз. Олардың бекітілген қосылу кестесі бар, ол тек шілде мен тамызға сәйкес келеді. Әйтпесе, біз Қазақстанның басым бөлігінің электр энергиясынан айырылып қалуымыз мүмкін, өйткені Екібастұзда еліміздің электр энергиясының шамамен 60 пайызы өндіріледі. Кәсіпорынды ОРУ-500 төртінші шинасынан қосқанда тәуекелдер бар, өйткені "Ansa Silicon" ЖШС тарапынан техникалық паспорт және осы қосалқы станцияны пайдалануға беру актісі жоқ. Онда электр энергиясын беру арқылы, егер бірдеңе болса, төртінші блокта апат болуы мүмкін. Сондықтан қосылуды жөндеу жұмыстары кезінде және ГРЭС-1 растайтын мерзімде ғана жасауға болады", - деп түсіндірді Сағыныш Нұркімбаев.

Су құбырын төсеуге қатысты ол кәсіпкерлік басқармасының 2023 жылғы 13 наурыздағы су құбыры мен жер траншеясын төсеу үшін алдын ала келісу актісі бар екенін хабарлады, онда Екібастұз ГРЭС-1 схемадағы өзгерістерге сәйкес су құбыры мен жолды төсеуді алдын ала келіседі делінген.

"Яғни, ГРЭС-1 мұны мақұлдайды, бірақ схеманы түзетуді сұрайды, өйткені олар көмір жеткізілетін теміржол жолдары мен автожолға әсер етеді. Бірақ олардан үзілді-кесілді бас тартылмайды. Менің ойымша, бұл екі мәселе шешіледі. Бұрын шілде-тамыз айларында ГРЭС-1 бұл жұмыстарды жүргізе алмайды. Жобаны іске асыру кезеңі 2023 жылы жоспарланған болатын", - деп қорытындылады спикер.

Екібастұз әкімінің орынбасары Гүлжан Зарлықова қала билігі өз құзыреті шегінде осы инвестордың мәселелерін пысықтап, жобаның өзімен бірге жүретініне сендірді.

"2016 жылдан бастап техникалық шарттарды алудан және жер учаскелерін жалға беруді ұзартудан бастап бірқатар мәселелер туындады. Біз бұл сұрақтарды жұмыс тәртібімен алып тастаймыз. Біз шұғыл шешу қажет нәрсеге қатысамыз", - деді ол.

"Ansa Silicon" ЖШС инвесторының өзі компания алған техникалық шарттар 2024 жылдың 31 тамызында аяқталатынын айтты.

"Қ. Сәтбаев атындағы каналдан электрмен жабдықтау және құбыр құрылысын аяқтау мерзімдері үнемі кейінге қалдырылуда. Бұл кідірістердің барлығы біздің жобаның құнына да әсер етеді. Әр жолы ол көбейеді. Қытайлық компания зауыттың құрылысын бастауға дайын екенін айтты, бірақ құрылыс кезінде көп электр энергиясы қажет болады. Сондықтан олар біздің қосалқы станцияның жұмыс істеп тұрғанына сенімді болуы керек. Мұның бәрі негізгі инвесторлардың жобаға деген сенімділігіне әсер етеді. Шын мәнінде, мәселе өте маңызды", - деді "Ansa Silicon" ЖШС коммерциялық директоры Шукла Рудра Анса (Shukla Rudra Ansa).