Павлодарлық кәсіпкерлерге мемлекеттік қызмет уақытылы көрсетілмейді. Бизнестің өтінішін уақытылы тіркемей, негізсіз бас тарту және басқа фактілер тіркелген. Бұл туралы Павлодар облысының кәсіпкерлер палатасында «Атамекен» ҰКП мен Бас прокуратураның бизнес мүдделерін қорғау және кәсіпкерлік қызметті жүргізуге байланысты әкімшілік мәселелерді шешу жөніндегі кешенді жоспары бойынша бірлескен кеңесте айтылды.

«Бір күн бұрын президент пен отандық бизнес өкілдерінің кездесуі өтті, онда кәсіпкерлерді және олардың заңды мүдделерін қорғау басты тезис болды. Осыған орай, кешенді жоспар негізінде осындай жиын өткізіп отырмыз», – деп атап өтті Павлодар облысы кәсіпкерлер палатасының директоры Ерқанат Әбенов.

Павлодар облысы прокурорының орынбасары Талғат Әлібаев облыстың қадағалау органы 2022 жылға және 2023 жылдың басынан бастап жер қатынастары және сәулет-қала құрылысы қызметі саласындағы мемлекеттік қызмет көрсетудің заңдылығына талдау жүргізілгенін мәлімдеді. Облыс көлемінде жүйелі түрде заң бұзушылықтар және кей бағытта кедергілер жасалған.

«Біріншіден, бұл мемлекеттік қызмет көрсету мерзімін бұзу – 1370 жағдай, мемлекеттік қызмет көрсетуде кедергі жасау – 48, мемлекеттік қызметті заңсыз көрсету – 34, заңды тұлғалардың өтініштерін уақытылы тіркемеу. мемлекеттік қызмет көрсету бойынша субъектілер мен жеке тұлғаларға – 25, мемлекеттік қызметті тиісінше немесе сапасыз көрсету – 6 факті, мемлекеттік қызмет көрсетуден заңсыз бас тарту – 2 жағдай. Сондай-ақ, мемлекеттік қызметтерге қатысты тиісті ақпаратты жарияламау фактілері болды», – деді Талғат Әлібаев статистикалық мәліметтерге сілтеме жасап.

Жер қатынастары саласында мемлекеттік органдардың заңсыз әрекеттері мен шешімдері басым, деп атап өтті облыс прокурорының орынбасары. Мәселен, Ақсу қаласында ЖШС-ның бірі жалға берілген жер телімінің нысаналы мақсатын өзгерту туралы әкімдіктің түпкілікті шешімін алу үшін жылдан аса күткен. Ал, заң бойынша мұндай мемлекеттік қызмет 13 жұмыс күні ішінде көрсетіледі. Оған себеп – Ақсу қаласы әкімдігінің құрылымдық бөлімшелеріндегі бюрократиясы. Мұндай мысалдар облыстың басқа қалалары мен аудандарында да бар. Сонымен қатар, кәсіпкерлерге мемлекеттік қызмет көрсету кезінде көптеген әкімшілік кедергі тіркелген.

«Ақтоғай ауданында жер комиссиясының қарауына оның құзыретіне мүлдем кірмейтін мәселелер шығарылды. 2023 жылдың 6 наурызында фермер қожалығының басшысы әкімдікке ауыл шаруашылығы жерлерін егістіктен жайылымға ауыстыру жөнінде жүгінді. Бұл жағдайда жер қатынастары бөлімі материалды қарайды және уәкілетті органмен, оның ішінде облыстық органмен келіседі. Бас тартуға негіз болмаған жағдайда тиісті оң шешім қабылданады. Бұл талап Ауыл шаруашылығы министрлігінің 2020 жылғы бірінші қазандағы бұйрығымен бекітілген жер қатынастары саласында мемлекеттік қызметтер көрсету жөніндегі қағидаларға енгізілген. Оның орнына аудан бөлімі мұндай материалдарды жер комиссиясының қарауына шығарды. Осылайша кәсіпкер үшін қосымша әкімшілік кедергі жасалды. Бәрін бір-бірден қарау керек, біз бәрін түсінеміз. Бірақ бұл жерде ол орынсыз болды», – деді спикер.

Тағы бір жағдай, Екібастұзда мемлекеттік қызметтердің жекелеген түрлерін көрсету бойынша шешім қабылдау кезінде қалалық әкімдіктің күшін жойған нормативтік-құқықтық актілерін басшылыққа алған. Салдарынан қызмет көрсету созылып кеткен: уақыт бекітуге, түпнұсқалығын тексеруге және соңғы шешімді көрсетілетін қызметті алушыға жіберуге көп уақыт жұмсалды.

Оның айтуынша, сәулет-қала құрылысы қызметі саласында да мемлекеттік қызметтердің уақытылы көрсетілмеуі жиі кездеседі. 101 факті анықталды, барлығы Павлодар қаласында. Талғат Әлібаевтың айтуынша, анықталған бұзушылықтар кәсіпкерлердің мемлекеттік қызметтерді көрсету кезіндегі құқығының бұзылуын көрсетеді, бұл олардың жұмысына да кедергі келтіреді. Яғни кәсіпкерлік субъектілерінің мемлекеттік аппаратқа деген сенімін төмендетеді.

«Біздің талдауға сүйенсек, аумақтық әкімдіктерге: Павлодар, Екібастұз, Ақсу, Успен, Железин, Ақтоғай аудандары мен Аққулы ауданы әкімдіктеріне жеті қадағалау актісі ұсынылды. Ал, облыс әкімдігіне заңнаманың сақталуын бақылауды қамтамасыз ету және басшылық лауазымды тұлғаларға қатысты тәртіптік мәселені қарау үшін бір ұсыныс енгізілді. Көрсетілген мемлекеттік қызметтердің көлемін және анықталған бұзушылықтар санын ескере отырып, Павлодар облысы бойынша Мемлекеттік қызмет істері департаментіне «Павлодар қаласы әкімдігінің сәулет және қала құрылысы бөлімі» мемлекеттік мекемесінің және «Павлодар қаласының жер қатынастары бөлімі» мемлекеттік мекемесінің қызметіне кешенді тексеру жүргізу туралы талап жолданды», – деп отырысын қорытындылады Талғат Әлібаев.

Жиында Павлодар қаласы әкімінің орынбасары Қадиша Беготаева әр сейсенбі және жұма күндері қала әкімдігінде жер комиссиясының отырыстары өтетінін айтты. Бұған дейін бұл комиссия кәсіпкерлік субъектілерінің 60-70 түрлі өтінішін қараған. Қазір жиналыстар жиі өте бастады, олардың әрқайсында 12-13 өтініш қаралады. Бұл – өте жақсы. Көбінесе шешім қабылдау үшін әкімшілік оларды қарастырып, құжаттарды жеке монополиялық компанияларға бекітуге жіберуі керек. Мәселен, облыс орталығының әкімшілігі жер телімінің нысаналы мақсатын өзгертсе, оны коммуналдық қызметпен келісу қажет. Олар екі апта, тіпті одан да көп өтінішті қарап, кейін әкімдікке қайтара алады. Осындай кешігуден кейін ғана әкімдік оларды кәсіпкерге береді.

Қала билігі мұндай қағазбастылыққа жол бермеу үшін әкімдік ұсынған келісімдерді жеделдетіп қарау туралы коммуналдық қызметтермен меморандум жасады. Құжатқа қол қойылса, коммуналдық қызметтер қазіргідей 15 немесе одан көп емес, өтініштерді бір-екі күн ғана қарауы керек.

Талғат Әлібаев қала әкімдігінен кәсіпкерлерден келіп түскен өтініштерді қараудың ұзаққа созылу үрдісі әлдеқашан жүйелі сипатқа ие болғанын, өйткені жылу, энергия, сумен жабдықтау және басқа да ұйымдардың құжаттарын қараудағы қағазбастылық жылдарға созылатынын атап өтті.  Монополистердің құжаттарды мұндай ұзақ қарауы заң бұзушылық деп танылса, олардың әрекетін кәсіпкерліктің заңды қызметіне кедергі жасау деп бағалауға болады, деп қосты ол. Бұған кінәлі екі жеке серіктестік басшылары әділ жазаға тартылса, мәселе оң шешімін табатыны анық, деп есептейді облыс прокурорының орынбасары. Сондықтан, қадағалаушы орган шара қолдануы үшін қала әкімдігіне осындай жағдайларға «сигнал» беруін сұрады.